[home][inhoud site][Inhoud bovenbouw][practicum][links]

 


Voortplanting, groei en ontwikkeling

stofomschrijving

studiewijzer 4 (4 havo)

Aan het eind van iedere paragraaf in het tekstboek (Biologie Actief) staan leerdoelen (groene tekst) waaruit je kunt afleiden welke stof uit die paragraaf belangrijk is.

Hieronder volgt de stof, voor zover deze betrekking heeft op deze studiewijzer, zoals die omschreven is in het examenprogramma.

Je kunt:

  1. aangeven hoe deling, groei en ontwikkeling van cellen plaatsvinden en welke betekenis deze processen hebben voor het individu.

  2. de stadia van mitose en meiose in een afbeelding herkennen en uitleggen wanneer in de celcyclus verdubbeling en verdeling van de chromosomen (DNA) plaatsvindt en wanneer plasmagroei plaatsvindt.

  3. met behulp van anatomische informatie de primaire en secundaire geslachtskenmerken bij de vrouw en de man noemen en in afbeeldingen herkennen.

  4. de functies van de geslachtsorganen beschrijven
    in het bijzonder:
    o vorming en transport van eicellen;
    o vorming, opslag en transport van zaadcellen.

  5. aangeven dat een eicel in een eileider bevrucht wordt en dat innesteling in de baarmoeder plaatsvindt.

  6. de functie van placenta, navelstreng, vruchtvliezen en vruchtwater aangeven.

  7. de lichamelijke ontwikkeling van kind naar volwassene beschrijven, zoals deze in de puberteit plaatsvindt; beschrijven hoe groei en ontwikkeling door voeding en hormonen beïnvloed worden.

  8. de veranderingen beschrijven die tijdens de menstruatiecyclus plaatsvinden en daarbij aangeven welke hormonen en hormoonklieren bij deze veranderingen zijn betrokken.

  9. uitleggen wanneer in de menstruatiecyclus een vrouw vruchtbaar is.

  10. aangeven dat er voorwaarden zijn voor een goede vruchtbaarheid
    in het bijzonder:
    o voeding
    o algemene gezondheidstoestand
    o leeftijd
    o geschikte temperatuur in de testes (zaadballen)
    o milieufactoren zoals de aanwezigheid van toxische (giftige) stoffen

  11. methoden aangeven waarmee wordt geprobeerd ongewenste kinderloosheid op te heffen
    in het bijzonder:
    o kunstmatige inseminatie
    o in-vitrofertilisatie

  12. de toepassing en het principe van de werking aangeven van de volgende anticonceptimethoden en de voor-en nadelen van deze methoden noemen:
    o de "pil"
    o condoom
    o spiraaltje
    o pessarium
    o sterilisatie

  13. een beargumenteerde mening geven over de betekenis van seksualiteit voor de mens.

  14. een beargumenteerde mening geven over aspecten van seksualiteit zoals: hetero- en homoseksualiteit, erfelijk en cultureel bepaalde verschillen tussen man en vrouw en seksueel geweld.

  15. een relatie leggen tussen seksueel gedrag en seksueel overdraagbare ziekten (SOA's).