home inhoud - inhoud onderbouw

 

Rotting en bederf

Onderzoek naar conserveringsmethoden

Micro-organismen uitschakelen

Inleiding

Je moet een methode onderzoeken waarmee voorkomen kan worden dat voedsel door micro-organismen wordt bedorven. Je kunt alleen werken of in groepjes van twee personen.

Voor het onderzoek gebruiken we geen ziekteverwekkende micro-organismen, dat zou te gevaarlijk zijn, maar ongevaarlijke gistcellen die gebruikt worden bij het bakken van brood en bij het maken van bier en wijn. Die gistcellen staan dus eigenlijk model voor de micro-organismen die wel voor het bederf van ons voedsel zorgen. Het voedsel dat je moet conserveren is een suikeroplossing.
Gist is een eencellige schimmel.
Gistcellen hebben net als alle cellen energie nodig. In de gistcellen vindt een proces plaats dat we gisting noemen. Dat is net zo iets als verbranding, alleen is er geen zuurstof voor nodig.
De gistcellen breken bij dit proces de suiker af om er energie uit te halen en daarbij blijft onder andere het gas over. Het gas is koolstofdioxide (CO2).  Er blijft ook alcohol  over, maar dat blijft in het water zitten.

Door het aantal belletjes koolstofdioxide te tellen of het gas op te vangen, kun je nagaan hoe snel de gistcellen werken. Als er geen gas meer gevormd wordt, kan het zijn dat de gistcellen dood zijn of dat de omstandigheden zo slecht zijn dat ze niet meer kunnen werken. Je moet zelf  twee proefopstellingen maken. De tweede dient als controle. Je doet hier niets mee, behalve gedurende de proef nagaan of de gistcellen zonder  de behandeling nog steeds werken.

Inhoud

Elders op Bioplek

Methode om de werking van gistcellen te meten - techniek onderbouw - 3

Elders op internet
  • Bac.Vechten : Een site met eenvoudige informatie over bacteriën en voedselbederf

 

Ga als volgt te werk

Voorbereiding van de proef (stap 1)

  • Bedenk een titel die iets te maken heeft met het onderzoek wat je gaat doen en zet deze bovenaan een blad.

    Schrijf nu een inleiding waarin je verwerkt:
    • welk type micro-organisme gist is en waar het door de mens voor gebruikt wordt.
    • welke manieren gebruikt worden om micro-organismen die ons voedsel bederven, uit te schakelen.

      Gebruik daarvoor informatie die in boeken te vinden is of ga na hoe de voedingsmiddelen die in de winkels te koop zijn, behandeld zijn.
      Deze inleiding wordt een onderdeel van je verslag. Werk dus netjes!

    Je moet nu één van de gevonden methoden uitkiezen en met een proef gaan uitzoeken hoe de gistcellen op die behandeling reageren.

    Bedenk welk idee je het beste vindt en ga na of je dit in de klas kunt uitvoeren.
    Dat idee ga je de volgende les uitvoeren.
    Beperking: Er mogen geen methoden worden gebruikt die voor de mens giftig zijn. Je moet het voedsel tenslotte ook nog op kunnen eten.

    N.B. Als je stoffen toevoegt, moet je proberen zo weinig mogelijk toe te voegen omdat anders de smaak van het voedsel teveel verandert.
    Zorg er wel voor dat je precies weet hoeveel je toevoegt, zodat je later kunt berekenen hoeveel je voor een bepaald voedingsmiddel moet gebruiken.

    Noteer onder het hoofdstukje doel van het onderzoek precies wat je wilt gaan onderzoeken.

    Bedenk hoe je de proef het beste kunt gaan uitvoeren. Maak daarbij gebruik van een van de technieken om de werking van gistcellen te meten: techniekkaart onderbouw - 3
    of
    Techniekkaarten van de bovenbouw:
    techniekkaart 2.6 en techniekkaart 2.7

  • Maak een werkplan.
    Hierin moet staan:
    • welk materiaal je nodig hebt;hoe je de  proef gaat uitvoeren;wat je tijdens de proef gaat  variëren;welke omstandigheden tijdens de proef niet  mogen veranderen en hoe ga je       daarvoor gaat  zorgen;wat ga je precies gaat meten;
    • wat de  controleproef wordt.

terug naar inhoud

 

Uitvoering van de proef ( stap 2)

Voer het onderzoek uit.
Zorg ervoor dat iedereen in de groep zijn eigen taak heeft bij het verzamelen en klaarzetten van het materiaal en bij uitvoering van het onderzoek.

Let op!

  • Noteer alle gegevens tijdens de proef, dus niet alleen het eindresultaat.

    Zet de gegevens in een tabel ( zie het voorbeeld hieronder ).
    Iedereen moet deze resultaten noteren zodat je niet afhankelijk bent van je partner.

    Neem steeds kleine stapjes. Noteer precies wat je doet. Meet na ieder stap steeds de activiteit van de gistcellen door het aantal bellen te tellen.

  • Blijf op de controleproef letten. Hierbij moet het aantal bellen per minuut steeds ongeveer gelijk blijven, anders is er iets niet goed.

Voorbeeld van een tabel

buisje 1 (onbehandeld)
buisje 2 (behandeld)
aantal belletjes koolstofdioxide
per minuut
hoeveelheid toegevoegd zout
in mg
aantal belletjes koolstofdioxide
per minuut
13
0
15
15
0,1
11
14
0,2
7

terug naar inhoud

 

Verwerking van de resultaten (stap 3)

  • Zet de gegevens uit de tabel in een lijngrafiek of in een staafdiagram.
    Zorg ervoor dat je de assen goed indeelt en erbij zet wat je op de assen uitzet.
    De tabel(len) en de grafiek horen bij de resultaten.

    Aanwijzingen voor het maken van grafieken kun je krijgen door hieronder te klikken.
grafiek

terug naar inhoud

Het verslag (stap 4)

Lees voor je begint de algemene aanwijzingen over verzorging en inhoud van een verslag eerst zorgvuldig door.

Het verslag moet uit de volgende hoofdstukjes bestaan (in deze volgorde!).

  • Inleiding
  • Doel van het onderzoek (of onderzoeksvraag)
  • Werkwijze
    • materiaal
    • methode
  • Resultaten
    In dit geval zijn dat de tabel (len) en een grafiek(en).
    Nabespreking
    Hierbij moet in ieder geval komen te staan :
    • wat je te weten gekomen over de door jou gekozen methode (de conclusie),
      of de uitkomst klopt met wat je verwachtte,
      of jouw methode geschikt is om voedsel te conserveren (met de toelichting waarom wel, of waarom niet) en
    • of er dingen minder goed gegaan zijn en zo ja, wat. Wat je zou kunnen verbeteren als je de proef zou herhalen.
  • Maak een voorpagina (met titel en je eigen naam), nummer de bladzijden en maak een inhoudsopgave. Doe het verslag in een snelhechter.
  • Meer aanwijzingen over het maken van een verslag kun je krijgen door hieronder te klikken.

terug naar inhoud

© scholte/marree 2000